Đau dạ dày buồn nôn là triệu chứng khá nhiều người mắc phải. Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này? Làm thế nào để kiểm soát và giảm thiểu những biểu hiện trên? Cùng Dược liệu Phương Đông tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân gây đau dạ dày buồn nôn

Đau dạ dày là tình trạng nhiều người gặp phải với các cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội tại vùng thượng vị. Một trong những triệu chứng kèm theo các cơn đau dạ dày đó là cảm giác buồn nôn hoặc nôn. Để khắc phục và điều trị bệnh hiệu quả, người bệnh cần xác định chính xác nguyên nhân gây đau dạ dày buồn nôn là gì.

Đau dạ dày buồn nôn có thể xảy ra khi gặp một số vấn đề, bệnh lý sau:

1. Viêm loét dạ dày – tá tràng

Viêm loét dạ dày – tá tràng khiến niêm mạc dạ dày bị tổn thương nghiêm trọng, gây ra các vết sưng, loét, khi bị những thực phẩm có tính kích thích tác động như rượu, bia, thuốc lá, đồ ăn cay nóng hoặc có vị chua. Khi mắc bệnh, người bệnh sẽ thường xuyên cảm thấy những cơn đau dữ dội do các tổn thương dạ dày gây ra, kèm theo đó là các triệu chứng như buồn nôn, nôn, đầy bụng, ợ hơi, ợ chua,…

Đối với những trường hợp này, nếu không sớm tiến hành thăm khám và điều trị, bệnh có thể phát triển mạnh và hình thành một số biến chứng nguy hiểm, cụ thể như hẹp môn vị, xuất huyết đường tiêu hóa, thủng dạ dày – tá tràng,…

2. Do tác dụng phụ của thuốc chống viêm không steroid

Theo các chuyên gia, trong thời gian sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể dẫn đến tình trạng đau dạ dày buồn nôn. Tác dụng chính của loai thuốc này là giảm viêm do ức chế quá trình hình thành cyclooxygenase toàn thân. Tuy nhiên loại enzyme này có khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi sự xâm nhập và tác động của acid dịch vị.

Vì thế, khi sử dụng thuốc chống viêm không steroid, dạ dày thường dễ bị tác động và tăng tiết dịch vị. Điều này khiến người bệnh thường xuyên mắc chứng đau thượng vị, khó chịu, nôn mửa, buồn nôn…Do đó có thể hiểu, thuốc chống viêm không steroid như một con dao 2 lưỡi, dùng đúng cách có thể bảo vệ dạ dày, trái lại có thể gây xuất huyết dày, de dọa tính mạng của người bệnh.

Thế nên đối với những bệnh nhân mắc chứng viêm loét dạ dày tiến triển, việc sử dụng thuốc chống viêm không steroid cần được cân nhắc và có sự chỉ định của bác sĩ.

2. Trào ngược dạ dày thực quản

Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến đau dạ dày buồn nôn khá nhiều người gặp phải. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là bệnh lý biểu hiện bởi tình trạng acid dạ dày đi ngược lên thực quản. Một trong những triệu chứng đặc trưng của bệnh đó là nôn và buồn nôn. Bên cạnh đó là các triệu chứng như ợ chua, ợ hơi, đau tức dạ dày, đau rát cổ họng,…

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể xảy ra và tiến triển theo hướng xấu khi thường xuyên sử dụng rượu bia, hút thuốc lá, tổn thương hệ thần kinh phó giao cảm thực quản, thừa cân béo phì….

3. Viêm đại tràng co thắt

Viêm đại tràng co thắt còn có tên gọi khác là hội chứng ruột kích thích. Căn bệnh này xuất hiện khi ruột già (đại tràng) bị gặp vấn đề và bị rối loạn chức năng, tạo ra cảm giác đau và khó chịu.

Nguyên nhân chính khiến bệnh viêm đại tràng co thắt vẫn chưa được tìm ra. Tuy nhiên kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh lý này có liên quan đến tình trạng rối loạn nội tiết và chế độ dinh dưỡng không điều độ.

4. Nhiễm vi khuẩn Hp

Xoắn khuẩn Helicobacter Pylori (vi khuẩn Hp) có khả năng tồn tại và phát triển trong niêm mạc dạ dày. Khi nhiễm vi khuẩn này, dạ dày sẽ bị kích thích và có xu hướng tăng tiết acid. Từ đó làm tăng nguy cơ mắc những bệnh lý, vấn đề liên quan đến dạ dày như trào ngược dạ dày, loét dạ dày, viêm dạ dày…mà một trong những biểu hiện đầu tiên của bệnh đó là đau dạ dày buồn nôn.

Nếu kịp thời tiến hành xét nghiệm vi khuẩn Hp và áp dụng các phương pháp điều trị, người bệnh có thể phòng ngừa sự hình thành của những bệnh lý nguy hiểm do xoắn khuẩn này gây ra. Tuy nhiên cũng có những trường hợp dương tính với xoắc khuẩn Helicobacter Pylor nhưng lại không mắc phải bất kỳ bệnh lý nào.

5. Ung thư dạ dày

Bệnh ung thư dạ dày hình thành và tiến triển khi những tế bào ở cơ quan này bị rối loạn và phát triển mất kiểm soát, lâu ngày dẫn đến sự xuất hiện của khối u ác tính. Ung thư dạ dày là một trong 3 loại ung thư xảy ra phổ biến nhất thế giới, có nguy cơ tử vong cao nếu không sớm phát hiện và điều trị kịp thời.

Đối với ung thư dạ dày giai đoạn đầu, khối u thường có kích thước nhỏ nên người bệnh chỉ cảm nhận được những triệu chứng nhẹ như nôn mửa, buồn nôn, đau dày, khó tiểu, đầy hơi, chướng bụng…Tuy nhiên khối u này phát triển và lớn dần theo thời gian. Từ đó gây ra nhiều triệu chứng nghiêm trọng hơn. Điển hình như phân đen, nôn ra máu, sụt cân nhanh chóng, nghẹn khi nuốt…

Bệnh ung thư dạ dày có thể khởi phát do nhiều nguyên nhân như: chế độ ăn uống không khoa học, thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh, có tiền sử phẫu thuật dạ dày, nhiễm vi khuẩn Hp…

6. Dị ứng thực phẩm

Phản ứng của cơ thể đối với thực phẩm có thể là một trong những nguyên nhân khiến bạn mắc chứng buồn nôn, nôn mửa, đau dạ dày, đi ngoài…Tình trạng này xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể gặp vấn đề, nhầm lẫn một số thành phần dinh dưỡng có trong thức ăn là dị nguyên. Từ đó phát tín hiệu để các mô hoạt động mạnh và giải phóng histamine.

Khi histamine được giải phóng, chúng sẽ kích thích những phản ứng phức tạp. Đồng thời làm phát sinh các triệu chứng khó chịu nêu trên. Đối với trường hợp nhẹ, người bệnh có thể nghỉ ngơi và sử dụng các loại thuốc không kê đơn để kiểm soát bệnh lý.

Tuy nhiên đối với những trường hợp nghiêm trọng, dị ứng thực phẩm gây đau dạ dày buồn nôn kèm theo chứng khó thở, sưng họng, nuốt nghẹn….gười bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất hoặc gọi cấp cứu. Bởi ở một số trường hợp nghiêm trọng, biểu hiện từ dị ứng thực phẩm có thể chuyển sang sốc phản vệ và gây tử vong.

7. Căng thẳng thần kinh và stress kéo dài

Tình trạng này không những khiến hệ thần kinh bị ảnh hưởng mà còn khiến sức khỏe tổng thể và sức đề kháng suy giảm. Đồng thời chúng còn gây ra nhiều tác động xấu đến chức năng, hoạt động của dạ dày.

Nguyên nhân là do căng thẳng thần kinh và stress kéo dài sẽ khiến lượng máu tuần hoàn đến các cơ quan trong cơ thể suy giảm, làm giảm chức năng co bóp và tiêu hóa thức ăn của hệ tiêu hóa.

Chính vì thế, khi stress và căng thẳng xuất hiện, hệ tiêu hóa sẽ hoạt động kém hơn so với bình thường. Đồng thời làm phát sinh nhiều triệu chứng khó chịu như đầy hơi, đau thượng vị, nôn mửa, buồn nôn, khó tiêu, chướng bụng…

Đối với những người đã từng hoặc đang gặp vấn đề về dạ dày, tình trạng căng thẳng thần kinh và stress kéo dài có thể khiến các biểu hiện bùng phát dữ dội và có mức độ nghiêm trọng hơn so với thông thường.

8. Rối loạn tiêu hóa

Tình trạng này thường xuất hiện ở những người ăn uống không vệ sinh, người uống quá nhiều rượu bia, sử dụng thuốc kháng sinh trong một thời gian dài. Khi bị rối loạn đường tiêu hóa, người bệnh sẽ nhận thấy vùng bụng và cơ thể xảy ra các triệu chứng khó chịu như buồn nôn, khó tiêu, bụng căng hơi, tiêu chảy, táo bón, đau bụng,…

9. Dấu hiệu mang thai

Ngoài những nguyên nhân là bệnh lý, một trong những nguyên nhân gây đau dạ dày buồn nôn ít ai ngờ tới đó là mang thai. Phụ nữ trong giai đoạn mang thai có thể gặp tình trạng này bởi quá trình thụ thai khiến nồng độ hormone trong cơ thể bị ảnh hưởng. Từ đó hình thành nên cảm giác buồn nôn và nôn mửa khi ngửi thấy mùi lạ.

Bên cạnh đó, sự giãn nở của tử cung trong thời kỳ mang thai có thể chèn ép và tác động lên cơ quan tiêu hóa và hình thành chứng đau dạ dày. Để nhận biết mình có đau dạ dày buồn nôn do nguyên nhân này hay không, người bệnh có thể nhận biết thông qua những dấu hiệu đi kèm như chán ăn bất thường, cơ thể mệt mỏi, chậm kinh, thèm ăn…

Đau dạ dày buồn nôn có nguy hiểm không?

Mặc dù gây khó chịu cho người bệnh, tuy nhiên tình trạng đau dạ dày buồn nôn thường không gây nguy hiểm. Bởi đa phần tình trạng này xuất hiện do một số bệnh lý, vấn đề không quá nghiêm trọng có liên quan đến hệ tiêu hóa và nó có thể được khắc phục bằng nhiều phương pháp khác nhau. Cụ thể như thay đổi thói quen sinh hoạt, thay đổi thói quen ăn uống và sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.

Tuy nhiên trong một số trường hợp, tình trạng đau dạ dày buồn nôn có thể là dấu hiệu nhận biết sớm của nhiều bệnh lý, vấn đề nghiêm trọng như bệnh ung thư, nhiễm vi khuẩn Hp… Vì thế, tốt nhất người bệnh nên đến bệnh viện, tham khảo ý kiến bác sĩ về các phương pháp điều trị thích hợp khi tình trạng này xuất hiện.

Cách xử lý đau dạ dày buồn nôn

Đau dạ dày buồn nôn là dấu hiệu của nhiều bệnh lý. Khi xuất hiện tình trạng này, người bệnh cần áp dụng các phương pháp điều trị càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng nguy hiểm phát sinh. Dưới đây là cách xử lý khi gặp phải tình trạng này:

Chủ động thăm khám bác sĩ

Việc chủ động đến cơ sở y tế và thăm khám giúp người bệnh sớm phát hiện bệnh và xác định được tình trạng đau dạ dày buồn nôn của mình xuất hiện do nguyên nhân nào, từ đó có phương pháp điều trị thích hợp. Trong trường hợp tình trạng đau dạ dày buồn nôn xảy ra do tác dụng phụ của thuốc điều trị, căng thẳng thần kinh và stress kéo dài, mang thai…bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp người bệnh khắc phục bằng cách điều chỉnh liều lượng thuốc và một số biện pháp đơn giản tại nhà.

Tuy nhiên nếu nguyên nhân dẫn đến triệu chứng trên là viêm đại tràng co thắt, nhiễm vi khuẩn Hp, viêm loét dạ dày – tá tràng, rối loạn hệ tiêu hóa, ung thư dạ dày… thì cần phải áp dụng ngay phương pháp điều trị theo phác đồ của bác sĩ.

Trong trường hợp bạn mắc phải những bệnh lý nguy hiểm như ung thư dạ dày, việc tiến hành thăm khám, chẩn đoán và điều trị trong giai đoạn đầu có thể kiểm soát và làm giảm mức độ ảnh hưởng của bệnh.

Áp dụng các biện pháp khắc phục tại nhà

Bên cạnh việc dùng thuốc và sử dụng các phương pháp điều trị chuyên sâu theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh có thể kiểm soát và làm giảm cảm giác buồn nôn, đau dạ dày bằng một số biện pháp điều trị tại nhà dưới đây:

• Uống nước muối ấm: Khi biểu hiện đau dạ dày phát sinh kèm theo cảm giác buồn nôn, người bệnh có thể uống một ít nước ấm pha muối loãng để cải thiện. Lượng Natri carbonat có trong nước muối ấm khi được đưa vào cơ thể sẽ phản ứng với acid chlohydric, sau đó giải phóng natri clorua, nước và khí carbonic. Điều này khiến nồng độ acid trong dạ dày giảm. Đồng thời cải thiện tình trạng đau dạ dày và kiểm soát cảm giác buồn nôn một cách nhanh chóng.
• Uống trà gừng: Gừng mang tính ấm và chứa nhiều hoạt chất có tác dụng chống buồn nôn mạnh. Gừng không chỉ được sử dụng để cải thiện cảm giác buồn nôn do đau dạ dày mà còn được dùng để làm giảm tình trạng nôn mửa, khó chịu… sau khi tiến hành phẫu thuật. Vậy khi cảm giác khó chịu, buồn nôn và đau dạ dày, bạn có thể đun vài lát gừng trong nước lọc, uống khi còn ấm nóng.
• Nhai lá bạc hà: Lượng tinh dầu được tiết ra từ lá bạc hà có khả năng sát trùng và làm giảm cảm giác buồn nôn. Chính vì thế, khi nhận thấy cơ thể có cảm giác khó chịu và buồn nôn, bạn có thể nhai kỹ một vài lá bạc hà đã rửa sạch, sau đó nuốt hết nước và nhả bỏ phần bã.
• Sử dụng tinh dầu tự nhiên: Sử dụng tinh dầu tự nhiên có mùi thơm dịu nhẹ cho không gian sống cũng là một trong những biện pháp giúp cải thiện cảm giác khó chịu và buồn nôn. Theo các chuyên gia, việc ngửi mùi hương dễ chịu có thể giúp cơ thể, cơ trơn thư giãn và làm giảm cảm giác buồn nôn.

Mặc dù mang lại những hiệu quả nhất định, song các biện pháp khắc phục tại nhà chỉ có tác dụng kiểm soát và cải thiện triệu chứng tạm thời. Chính vì thế, người bệnh cần sử dụng đồng thời biện pháp này và phương pháp điều trị chuyên sâu theo sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để bệnh lý sớm được khắc phục.

Tình trạng đau dạ dày buồn nôn có thể là triệu chứng cảnh báo của nhiều bệnh lý nghiêm trọng như ung thư dạ dày, viêm loét dạ dày – tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, nhiễm vi khuẩn Hp, viêm đại tràng co thắt… Vì thế khi có triệu chứng này, người bệnh nên đến chuyên khoa để tiến hành kiểm tra, chẩn đoán nguyên nhân sau khi tình trạng này xuất hiện. Sau đó áp dụng các phương pháp chữa bệnh thích hợp để phòng ngừa nguy hiểm.

Nếu còn thắc mắc, vui lòng để lại bình luận bên dưới bài viết, các dược sĩ của Dược liệu Phương Đông sẽ phản hồi một cách sớm nhất.

Xem thêm: Tổng quan về bệnh đau dạ dày